Co roku w Wielki Piątek chrześcijanie wspominają mękę i śmierć Jezusa na krzyżu. Tego dnia nie ma Eucharystii, a wiernych obowiązuje post ścisły.

Wielki Piątek to dla chrześcijan czas ciszy i zadumy. Zamiast Eucharystii, w Kościele sprawowana jest Liturgia Męki Pańskiej.

Tego dnia, katolików powyżej 14. roku życia obowiązuje post ścisły, czyli wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych. Zgodnie z tradycją, mogą oni spożyć dwa lekkie posiłki i raz najeść się do syta (dotyczy to osób od 18. do 60. roku życia). Z postu zwolnione są natomiast osoby chore.

Liturgia Męki Pańskiej rozpoczyna się w ciszy. Celebrans i asysta idzie przed ołtarz, po tym kładzie się przed nim krzyżem.

Duchowni ubrani są w czerwone szaty - kolor symbolizujący ofiarę krwi Chrystusa.

Tego dnia, wierni słuchają proroctwa o Cierpiącym Słudze Jawne oraz fragmentu Listu do Hebrajczyków. Z podziałem na role czyta się też, bądź śpiewa, opis Męki Pańskiej według św. Jana. W ten sposób Kościół wspomina ostatnie chwile Chrystusa: od pojmania go w Ogrodzie Oliwnym, przez sąd Annasza, Kajfasza, Piłata, aż po drogę krzyżową i śmierć na Golgocie.

Po homilii odprawiana jest modlitwa wstawiennicza za cały świat. Wierni upraszają w niej Boga o zachowanie pokoju na świecie, jedność chrześcijan, a także modlą się za osoby niewierzące, Żydów i ludzi rządzącym państwami.

W tym roku, z uwagi na pandemię koronawirusa, Watykan zaleca, aby w trakcie liturgii szczególnie modlić się za chorych, zmarłych i znajdujących się w obliczu zagubienia. 

Najważniejszym wydarzeniem wielkopiątkowej liturgii jest adoracja Krzyża Pańskiego - symbolu misji zbawienia. Celebrans stopniowo odsłania przykryte fioletowym suknem ramiona krzyża.

Pod koniec nabożeństwa odbywa się uroczysta procesja do Grobu Pańskiego. Na ołtarzu umieszczonym przy Grobie wystawia się Najświętszy Sakrament, okrytej białym welonem - jest to symbol całunu, w który owinięto ciało zmarłego Chrystusa.

Od tej pory, w wielu kościołach trwa adoracja Najświętszego Sakramentu.

W Wielki Piątek odprawiane są także nabożeństwa Drogi Krzyżowej. Z reguły rozpoczynają się one o 15:00, a więc wtedy, gdy zgodnie z biblijnym przekazem Chrystus umarł na krzyżu.

Wielki Piątek to też dzień, w którym najczęściej odgrywane są misteria pasyjne  - inscenizacje Męki Pańskiej, z pochodami biczowników. Miejscowością słynącą z takich przedstawień jest w Polsce Kalwaria Zebrzydowska.

Wielki Piątek był od wieków dniem szczególnym. Podobnie jak Wielki Czwartek, tradycja ludowa wzbogaciła go w szereg zwyczajów i wierzeń.

Dzień śmierci Jezusa obchodzono, podobnie jak dziś, w ścisłym poście. Dzieci dostawały jedynie po pajdzie chleba, a starsi nie jedli nic przez cały dzień. Niektóre kobiety piekły wcześniej placki z mąki i wody albo plaskury - cieniutkie placuszki na wodzie z szafranem.

Wszystkie posiłki przygotowywano przed Wielkim Czwartkiem i Wielkim Piątkiem, ponieważ w czasie Triduum zabronione było palenie w piecu.

Wielkanoc w dobie pandemii

W tym roku już po raz drugi będziemy przeżywać Wielkanoc w kontekście trwającej pandemii koronawirusa.

Przypomnijmy: zgodnie z rozporządzeniem rządu limit wiernych, którzy mogą jednocześnie przebywać w kościele to 1 osoba na 20 metrów kwadratowych, z obowiązkiem zachowania min. 1,5 dystansu od innych wiernych. Obowiązkiem jest zasłanianie ust i nosa.

Dla wszystkich, którzy nie będą mogli uczestniczyć osobiście w kościele w liturgii Wielkiego Tygodnia - będziemy mieć transmisje na żywo z naszego Sanktuarium.

W Wielki Czwartek chrześcijanie wspominają Ostatnią Wieczerzę oraz ustanowienie przez Chrystusa sakramentów - Eucharystii i kapłaństwa. Tego dnia we wszystkich kościołach gasną wieczne lampki. Cichną także dzwony i muzyka. Liturgia Wielkiego Czwartku to nabożeństwo pełne symboliki. Niezwykle ciekawa pozostaje też tradycja ludowa. 

Tego dnia, poza Mszą Wieczerzy Pańskiej sprawowaną wieczorem, przed południem w kościołach katedralnych odbywa się tzw. Msza Krzyżma. Jest to odprawiane przez biskupów nabożeństwo, podczas którego święcone są oleje potrzebne do udzielania sakramentów: chrztu, bierzmowania, święceń, konsekracji kościołów i ołtarzy. W jego trakcie kapłani odnawiają złożone przyrzeczenia. Taka msza nie należy do obchodów Triduum Paschalnego. 

Uroczystym rozpoczęciem Triduum jest za to Msza Wieczerzy Pańskiej.

W jej trakcie, wierni słuchają czytań opowiadających o Mojżeszowych zaleceniach na temat przygotowania Paschy, oraz o ustanowieniu przez Chrystusa Eucharystii.

Symbolika Wielkiego Czwartku

Liturgia Wielkiego Czwartku jest pełna niezwykłych symboli, nieobecnych w czasie innych mszy świętych w ciągu roku.

Jednym z najbardziej znanych jest tzw. Mandatum - obrzęd obmycia nóg, który przypomina nam o geście Jezusa wobec dwunastu Apostołów. Jest to symbol pokornej miłości.

Z reguły, podczas rytuału odbywa się nogi u dwunastu mężczyzn.

Wielki Czwartek to także początek wymownej ciszy w Kościele. W trakcie pieśni "Chwała na wysokości Bogu" najpierw brzmią wszystkie kościelne dzwony, by potem zostać wyciszone aż do pieśni "Chwała" odśpiewywanej w czasie Mszy Wigilii Paschalnej. Zamiast dzwonków, od tej pory w Kościele używa się kołatek o głuchym brzmieniu.

Kolejnym symbolem jest przeniesienie Najświętszego Sakramentu do specjalnie przygotowanej Kaplicy Adoracji - tzw. Ciemnicy. Oznacza to czas modlitwy Chrystusa w Ogrójcu, i jego uwięzienie. To właśnie przy Ciemnicy, wierni mogą do późnych godzin wieczornych adorować Najświętszy Sakrament.

Zdjęcie z ołtarza obrusu, mszału, krzyża i świec oznacza zakończenie wieczerzy. Obnażenie ołtarza jest także przypomnieniem upokorzenia Jezusa  - obdarcia Go z szat, tuż przed ukrzyżowaniem.

Pełne symboliki jest też otwarte, puste tabernakulum. To znak, że Jezusa nie ma w tym miejscu, ale przebywa w zamknięciu i oczekuje na wyrok. Wbrew całorocznemu zwyczajowi, wierni nie muszą wówczas przyklękać, przechodząc przed tabernakulum.

Wielki Czwartek to nie tylko pełne niecodziennych symboli nabożeństwo kościelne. Dawniej - dzień ten miał także wyjątkową oprawę liturgiczną.

Dla wszystkich, którzy nie będą mogli uczestniczyć osobiście w kościele w liturgii Wielkiego Tygodnia przygotowaliśmy transmisję on-line z naszego Sanktuarium.

Triduum Paschalne

"Święte Triduum Paschalne Męki i Zmartwychwstania Pańskiego jaśnieje jako szczyt całego roku liturgicznego. Triduum Paschalne rozpoczyna się Mszą św. Wieczerzy Pańskiej, osiąga swój szczyt w Wigilii Paschalnej i kończy się nieszporami Zmartwychwstania Pańskiego" - czytamy w kalendarzu liturgicznym. Wielki Czwartek, Wielki Piątek i Wielka Sobota stanowią trzy etapy jednego wydarzenia zbawczego, którym jest Pascha, czyli przejście Jezusa Chrystusa przez mękę i śmierć do nowego życia w zmartwychwstaniu. Misterium Paschalne Chrystusa jest źródłem życia nadprzyrodzonego dla tych, którzy przez wiarę i chrzest zostali w Nim zanurzeni.

Wielki Czwartek

W wieczornej Mszy św. Wieczerzy Pańskiej podczas śpiewu hymnu Chwała na wysokości Bogu grają organy i dzwonią wszystkie dzwony. Potem milkną aż do śpiewu tego hymnu w czasie Mszy św. Wigilii Paschalnej (używa się kołatek). Teksty biblijne uwydatniają fakt Paschy w znaku uczty jako drogi miłości "aż do końca". Z liturgią Wieczerzy Pańskiej łączy się wzruszający i wymowny obrzęd umycia nóg dwunastu mężczyznom. Obrzęd ten jest przypomnieniem umycia nóg Apostołom przez Chrystusa w czasie Ostatniej Wieczerzy. Po modlitwie po Komunii św. kapłan przenosi Najświętszy Sakrament do tabernakulum w odpowiednio przygotowanej kaplicy, zwanej "ciemnicą". Jest to zwyczaj sięgający czasów, kiedy nie było jeszcze w kościołach tabernakulów i Najświętszy Sakrament przechowywano w zakrystii lub w innym godnym miejscu. Kościół zaleca, by tu wierni adorowali Chrystusa Eucharystycznego do północy. Adoracja ma być wyrazem wdzięczności za niewypowiedziany dar miłości Chrystusa do człowieka.

Wielki Piątek

Wielki Piątek jest dniem męki i śmierci Jezusa Chrystusa. Jest to jedyny dzień w roku, w którym nie ma Mszy św. Jest tylko Komunia św. z Hostii konsekrowanych poprzedniego dnia. W Wielki Piątek (jedyny raz w roku) klęka się przed Krzyżem jak przed Najświętszym Sakramentem. Ołtarze w tym dniu są obnażone, puste tabernakulum jest otwarte. Nabożeństwo wielkopiątkowe rozpoczyna się liturgią słowa, w której naczelne miejsce zajmuje opis Męki Pańskiej wg św. Jana. Po homilii następuje uroczysta modlitwa powszechna. W niej wspomina się w dwunastu różnych intencjach wszystkich, których obmyła zbawcza Krew Chrystusa, przelana na Krzyżu. Punktem szczytowym liturgii w tym dniu jest adoracja Krzyża. Pieśni towarzyszące adoracji Krzyża w przepiękny sposób sławią jego tajemnicę. Po zakończeniu liturgii wielkopiątkowej w procesji zanosi się eucharystyczne Ciało Chrystusa w monstrancji przykrytej białym przezroczystym welonem do Grobu. Wierni licznie gromadzą się w swoich kościołach przy Bożym Grobie - tu rozmyślają o Męce Pańskiej, śpiewają pieśni pasyjne. W ten sposób adorują eucharystyczne Ciało Zbawiciela. Adorację kończy uroczysta procesja rezurekcyjna. 

Wielka Sobota

Wielka Sobota aż do Wigilii Paschalnej jest w dalszym ciągu dniem smutku po złożeniu Chrystusa w grobie. Jest też dniem nawiedzania Grobów Pańskich i adoracji Najświętszego Sakramentu. Przed południem tego dnia błogosławi się pokarmy na wielkanocny stół. Wierni przynoszą do kościoła "święcone". Cała dynamika nocy paschalnej koncentruje się wokół nowego życia, przyniesionego przez Chrystusa. Dlatego liturgia Wigilii Paschalnej pełna jest wymownych symboli, którymi są: światło, słowo, woda i uczta. Przed bramą świątyni kapłan poświęca ogień - symbol światłości wiekuistej. Potem od tego ognia zapala Paschał - symbol Chrystusa zmartwychwstałego, mówiąc: "Niech światło Chrystusa chwalebnie zmartwychwstałego rozproszy ciemności naszych serc i umysłów". Następnie w procesji wnosi paschał do pogrążonej w ciemnościach świątyni. W czasie procesji trzykrotnie śpiewa: "Światło Chrystusa", na co wierni odpowiadają: "Bogu niech będą dzięki" i stopniowo zapalają od Paschału swoje świece. Tak powoli rozchodzi się wśród obecnych "Światło Chrystusa", napełniając świątynię blaskiem. Śpiewany potem najpiękniejszy hymn Exultet wzywa do radości niebo i ziemię, bo Chrystus zmartwychwstał, "krwią serdeczną zmazał dłużny zapis starodawnej winy", wyprowadził nas z niewoli grzechu i prowadzi do krainy życia w zmartwychwstaniu. Po uroczystym rozpoczęciu czuwania na cześć Pana, wierni słuchają słowa Bożego i odpowiadają na nie śpiewem psalmów i pieśni, a kapłan podsumowuje modlitwą. Po ostatnim czytaniu ze Starego Testamentu zapala się świece ołtarzowe i przy dźwiękach organów oraz biciu w dzwony śpiewa się hymn Chwała na wysokości Bogu. Następuje odczytanie epistoły - Rz 6, 3-11 - na temat nowego życia, a po uroczystym Alleluja Ewangelii o zmartwychwstaniu Pańskim. Następnie kapłan poświęca wodę. Woda podtrzymuje życie, jest symbolem życia nadprzyrodzonego. Znaczenie wody najlepiej wyjaśnia modlitwa odmawiana w czasie jej poświęcenia: "Prosimy Cię, Panie, niech przez Syna Twojego zstąpi na tę wodę moc Ducha Świętego, aby wszyscy przez chrzest pogrzebani razem z Chrystusem w śmierci, z Nim też powstali do nowego życia". Dlatego chrzest i odnowienie obietnic chrzcielnych zajmują tak ważne miejsce w liturgii Wigilii Paschalnej. Chrzest jest sakramentem, który wszczepia nas i zanurza w paschalne misterium Chrystusa. Liturgia światła, słowa i chrztu są wprowadzeniem do radosnego spotkania ze Zmartwychwstałym Chrystusem w Eucharystii. To w Eucharystii obdarza On swoich wiernych nowym życiem. Dar ten otrzymują wszyscy, którzy tej Nocy przyjmą Ciało i Krew Baranka, który zgładził grzech świata.

Procesja rezurekcyjna jest kroczeniem za Chrystusem Zmartwychwstałym jako wyznanie wiary w Jego zwycięstwo nad śmiercią i szatanem. Jest również dziękczynieniem za otwarcie wierzącym bramy do Królestwa Bożego. Na początku procesji okrążającej kościół trzy razy niesie się krzyż ozdobiony czerwoną stułą oraz figurę Zmartwychwstałego. Cała niedziela zmartwychwstania jest dziękczynieniem za nowe życie, którego źródłem jest zmartwychwstanie Chrystusa oraz uwielbieniem Go za zapewnienie wierzącym zmartwychwstania do nowego życia w pokoju, sprawiedliwości i chwale bez końca.

Wiernych, którzy nie mogą uczestniczyć w Liturgii Triduum Paschalnego w kościołach, serdecznie zapraszamy do uczestnictwa transmisji z naszego Sanktuarium.

Szósta niedziela Wielkiego Postu nazywana jest Niedzielą Palmową, inaczej Niedzielą Męki Pańskiej. Rozpoczyna ona najważniejszy i najbardziej uroczysty okres w roku liturgicznym - Wielki Tydzień.

Liturgia Kościoła wspomina tego dnia uroczysty wjazd Pana Jezusa do Jerozolimy, o którym mówią wszyscy czterej Ewangeliści. Uroczyste Msze św. rozpoczynają się od obrzędu poświęcenia palm i procesji do kościoła. Zwyczaj święcenia palm pojawił się ok. VII w. na terenach dzisiejszej Francji. Z kolei procesja wzięła swój początek z Ziemi Świętej. To właśnie Kościół w Jerozolimie starał się bardzo dokładnie powtarzać wydarzenia z życia Pana Jezusa. W IV w. istniała już procesja z Betanii do Jerozolimy, co poświadcza Egeria (chrześcijańska pątniczka pochodzenia galijskiego lub hiszpańskiego). Autorka tekstu znanego jako Itinerarium Egeriae lub Peregrinatio Aetheriae ad loca sancta. Według jej wspomnień w Niedzielę Palmową patriarcha otoczony tłumem ludzi wsiadał na osiołka i wjeżdżał na nim do Świętego Miasta, zaś zgromadzeni wierni, witając go z radością, ścielili przed nim swoje płaszcze i palmy. Następnie wszyscy udawali się do bazyliki Zmartwychwstania (Anastasis), gdzie sprawowano uroczystą liturgię. Procesja ta rozpowszechniła się w całym Kościele. W Rzymie szósta niedziela Przygotowania Paschalnego początkowo była obchodzona wyłącznie jako Niedziela Męki Pańskiej, podczas której uroczyście śpiewano Pasję. Dopiero w IX w. do liturgii rzymskiej wszedł jerozolimski zwyczaj urządzenia procesji upamiętniającej wjazd Pana Jezusa do Jeruzalem. Z czasem jednak obie te tradycje połączyły się, dając liturgii Niedzieli Palmowej podwójny charakter (wjazd i pasja). Jednak w różnych Kościołach lokalnych procesje te przybierały rozmaite formy, np. biskup szedł pieszo lub jechał na oślęciu, niesiono ozdobiony palmami krzyż, księgę Ewangelii, a nawet i Najświętszy Sakrament. Pierwszą udokumentowaną wzmiankę o procesji w Niedzielę Palmową przekazuje nam Teodulf z Orleanu (+ 821). Niektóre przekazy podają też, że tego dnia biskupom przysługiwało prawo uwalniania więźniów.

Uroczystość Zwiastowania Pańskiego przypada 25 marca i decyzją Episkopatu Polski ustanowiono ten dzień - Dniem Świętości Życia. Tego dnia w kościołach sprawuje się Mszę poświęconą Matce Bożej, podczas której jest odczytywana Ewangelia o zwiastowaniu.

Uroczystość upamiętnia poselstwo Archanioła Gabriela do Najświętszej Maryi Panny. Anioł Pański zwiastował Pannie Maryi, że ma zostać Matką Syna Bożego. — Oto ja służebnica Pańska, niech mi się stanie według słowa Twego – a Słowo stało się Ciałem i zamieszkało między nami. Oto Tajemnica Wcielenia Syna Bożego Pana naszego Jezusa Chrystusa, przez Którego na Krzyżu dokonało się zbawienie się świata. Tę zbawienną Tajemnicę wyznajemy przynajmniej raz dziennie w południowej modlitwie na Anioł Pański dla uczczenia Tajemnicy Wcielenia i odmawiając Różaniec – Psałterz Najświętszej Maryi Panny — wypowiadając 150 razy Ave Maryja jak 150 Psalmów – w ten sposób rozważamy całą teologię Zbawienia.

Powstanie tej uroczystości łączy się z refleksją nad historią zbawienia w czasach chrześcijańskich. Dokumenty liturgiczne nie mówią o formalnym święcie, co nie znaczy, że nie było ono obchodzone w liturgii. Ze wspomnianą uroczystością ściśle wiąże się modlitwa Anioł Pański. Jej historia sięga wieków średnich, kiedy to biciem dzwonów wyznaczano trzy pory dnia: rano, południe i wieczór, a pobożne jej odmawianie przypominało scenę Zwiastowania i to, co się w niej dokonało.

Paweł VI w Adhortacji apostolskiej Marialis cultus zachęca do odmawiania tej modlitwy: "Gdy chodzi o modlitwę Anioł Pański, to chcemy jedynie powtórzyć naszą zachętę, prostą, lecz gorącą, aby zwyczajowe odmawianie tej modlitwy zostało zachowane. Mimo bowiem upływu wieków zachowuje ono swoją siłę i blask. Jest to modlitwa prosta, zaczerpnięta z Pisma świętego".

Uroczystość Zwiastowania Pańskiego łączy się w Polsce z obchodem Dnia Świętości Życia. W dniu w którym obchodzimy pamiątkę zwiastowania przez Posłańca Bożego Maryi Pannie, że zostanie Matką Syna Bożego, bronić chcemy każdego poczętego życia pod sercem każdej z matek na całym świecie. Jan Paweł II 26 stycznia 1980 r. w Rzymie powiedział: " Człowiekiem jest również nienarodzone dziecko: co więcej, Chrystus w sposób uprzywilejowany utożsamia się z najmniejszymi; jak więc można nie widzieć szczególnej Jego obecności w istocie jeszcze nie narodzonej, spośród wszystkich istot prawdziwie najmniejszej, najsłabszej, pozbawionej jakiegokolwiek środka obrony, nawet głosu, która nie może protestować przeciw ciosom godzącym w jej najbardziej podstawowe prawa". I dalej Jan Paweł II w obronie życia poczętego pisze w encyklice Evangelium vitae z 25 marca 1995 r: "Życie ludzkie jest święte i nienaruszalne w każdej chwili swego istnienia, także w fazie początkowej, która poprzedza narodziny. Człowiek już w łonie matki należy do Boga, bo Ten, który wszystko przenika i zna, tworzy go i kształtuje swoimi rękoma, widzi go, gdy jest jeszcze małym, bezkształtnym embrionem i potrafi w nim dostrzec dorosłego człowieka, którym stanie się on w przyszłości i którego dni są już policzone, a powołanie już zapisane w księdze żywota" (EV 61).

19 marca (piątek). W tym dniu obchodziliśmy uroczystość św. Józefa, Opiekuna Pana Jezusa, Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny

Porządek Mszy Świętych: 06:30, 07:10, 08:30, 10:00, 16:00 z Drogą Krzyżową dla Dzieci, Małżeńska Droga Krzyżowa o 17:30, 18:00, Adoracja Najświętszego Sakramentu do godziny 20:00.

Więcej informacji <tutaj>